آمادگی برای مطالعه

مقدمات و شرایط اولیه ی لازم برای آغاز مطالعه چیست؟

آیا تا کنون دقت کرده اید که هر جلسه ی مطالعه ی شما چگونه شروع می شود؟

شاید کمتر دقت کرده باشید که یکی از نقطه ضعف های اساسی بیشتر دانش آموزان به نحوه ی آغاز مطالعه باز می گردد. مطالعه بدون کسب آمادگی های لازم،مانند شنا کردن بدون یادگیری مهارتهای شنا است.

کسی که بی مقدمه وارد مطالعه شود علاوه بر این که چیز زیادی یاد نخواهد گرفت،زمان زیادی را هم از دست خواهد داد.

مکان مطالعه

دانش آموزان در خصوص مکان مطالعه عادت های متفاوتی دارند.مطالـعه در منزل،پارک و کتـابخانه های عمومی از رایج ترین مکان های مطالعه محسوب میشوند.آنچه در این باره باید بدانید این است که محیط و مکان مطالعه علاوه برداشتن شرایطی چون سکوت و آرامش، باید تا حد امکان ثابت و بدون تنوع باشد.اگر واقعا میخواهید با تمرکز مطالعه نمایید باید سعی کنید که خود را به محیط یکنواخت و ثابت عادت دهید.بنابراین فضاهای عمومی مانند پارک،برای یک مطالعه جدّی،مکان مناسبی محسوب نمی شود. تغییرات مکرر در دکـور اتاق و یا مکان مطالعه نیز چـون مخلّ تمرکز می شوند توصـیه نمی گردد.بعضی ها دوست دارند موقع مطالعه کسان دیگری مانند دوستان دور و برشان باشند.اگر هدف از این کار مطالعه گروهی و رفع اشکال باشد خوب است،اما در هرحال،باید زمانهایی برای مطالعه فردی-به صورت تنها- در نظر گرفته شود.

اگر می توانید – و امکانات لازم را دارید- بهترین مکان برای مطالعه ی توام با تمرکز،منزل خـودتان و البته یک اتاق مشخص است و اگر علیرغم فراهم بودن امکانات و شرایط و همکاری اعضاء خانواده،باز دوست دارید که در فضاهای دیگری مطـالعه نمایید،احتمالا باید در نیّت جدّی خود برای درس خواندن شک کنید.

برای مطالعه جدّی و توام با تمرکز،یک فضای ثابت و یکنواخت بهترین مکان است.

هدفمندی مطالعه

این موضـوع را از زوایای مختلف می توان مورد بحث قرار داد.یک بعد مـهم هدفمندی به نیّات و ایده آل و انگیزه های شما برمی گردد.بعد دیگر آن به آرامـش ذهنی و نظم رفتاری شما مربوط است.یکی دیگر از ابـعاد آن این است که شما چه قـدر مهارت ها و ظرافت های لازم در برنامه ریزی و به خصوص پیش بینی تغییرات به خرج دهید.یعنی اینکه اگر قسمتی از برنامه ی شما اجرا نشد و یا طولانی شدن یک برنامه منجر به هم خـوردن برنامه های دیگر شد چه طرح های هدفـمندی را پیش بینی کرده باشید.

اگرچه در خصوص هر یک از ابعاد در قسمتهای بعدی صحبت خواهـیم کرد.اما برای این که در این قسمت هم به نتیـجه ای رسیده باشیم به این نکته اشاره می کنیم که هدفمندی در مطالعه یعنی داشتن یک ذهنیت روشن و شـفاف درباره ی اهداف برنامـه ها و پیش بینی های لازم.به عبارت دیگربا یک ذهن ابهام گرا و پیچیده و سردرگم نمی توان مطالع های موفق داشت.اگر از پس خود برنمی آیید به مشاور مراجعه کنید.

باید به طور شفاف بدانید که چه در مغز شما می گذرد و چه می خواهید بکنید.

آغاز هشیارانه

ما در این جا برای بیداری و هشیاری تعاریف متفاوتی را در نظر می گیریم.هشیاری یعنی داشتن یک آگاهی ارادی و به عبارت بهتر یعنی بیداری آگاهانه.

بسیاری از دانش آموزان برای ورود به مطالعه بیدار هستند ولی هشیاری لازم را ندارند.شاید برای شما پیش آمده که مطالعه درسی را شروع کرده اید اما بعد از گذشتن دقایـقی،تازه متوجه شده اید که اصلا نمی دانید چه می کنید! دچار حواس پرتی می شوید و یا مطالب را خوب درک نمی کنید.

مطالعه ی شما وقتی هشیارانه است که شما از لحظه ی شروع مطالعه- و بعد در لحظه لحظه ی ادامه ی آن- بدانید که دارید چه میکنید و کاملا کنترل ارادی بر رفـتار خود داشته باشید.چگونه می توان مطالعه را هشیارانه آغاز کرد؟وضـو بگیرید، نیـت کنید،برای یکی دو دقیـقه چشمـان خود را ببندید و افکـارتان را بر روی کاری که می خواهید انجـام دهید متمرکز سازید،یک تـذکر آمـرانه و جلـب توجه کننده به خودتان بدهید- مثلا با صدای بلند به خود دستور بدهید که من در این لحظه با آمادگی کامل می خواهم مطالعه این قسمت از کتاب را شروع کنم-،یک علامت یا رمز بخصوص را برای خود تعیین کنید و…

تمرین خودآگاهی و تقویت هشیاری،کیفیت آغاز و ادامه ی مطالعه را افزایش خواهد داد.

نتیجه گیری

1- برای مطالعه جدّی و توام با تمرکز،یک فضای ثابت و یکنواخت بهترین مکان است.

2- باید به طور شفاف بدانید که چه در مغز شما می گذرد و چه می خواهید بکنید.

3- تمرین خودآگاهی و تقویت هشیاری،کیفیت آغاز و ادامه ی مطالعه را افزایش خواهد داد.